CYJO - Profiadau Cyfyngiadau Symud
Ionawr 2021
Cerddorfa Jazz Ieuenctid CAVMS – Profiadau’r Cyfyngiadau Symud
David Miller, Cyfarwyddwr CAVMS Cyf.
Mae'r 12 mis diwethaf wedi bod yn gyfnod o gynnwrf enfawr i'r holl gerddorion, ac er bod pawb wedi ceisio addasu i ffyrdd newydd o weithio yn y byd rhithwir nid oes ateb go iawn o hyd i faterion cuddni cerddorion yn cydweithredu mewn amser real ar-lein.
Pan darodd cyfyngiadau symud ym mis Mawrth 2020, penderfynais ar unwaith geisio cynnal ymgysylltu â Cherddorfa Jazz Ieuenctid CAVMS. Yn gyflym iawn, casglodd Zoom enw da fel y platfform mwyaf dibynadwy, â’r gallu i alluogi sain wreiddiol ar gyfer offerynnau, felly anfonais e-bost at rieni a sefydlu cyfarfod grŵp ar gyfer ein hamser rheolaidd o 6.30 ar nos Fawrth.
Roedd yr wythnosau cyntaf hynny’n ymwneud i raddau helaeth ag aros mewn cysylltiad, efallai gwrando ar ychydig o gerddoriaeth neu wylio fideo, ond ar ôl ychydig o ymchwil a llawer o sgyrsiau, lluniais gynllun a strwythur ar gyfer sut i gael y gorau allan o'r sesiynau. Er ei fod yn sicr nad yw'r hyn yr wyf wedi’i drefnu’n wyddoniaeth roced, gallai fy mhrofiad dros y 12 mis diwethaf fod yn ddefnyddiol i eraill ac yn sicr rwyf wedi dysgu sgiliau newydd y byddaf yn eu datblygu pan ddychwelwn ni i'r byd go iawn! Ar y pwynt hwn mae'n rhaid i mi ddweud diolch enfawr i NYJO a'u cydlynydd addysg ac allgymorth Claire Furlong a roddodd y wybodaeth ddiweddaraf i mi am eu Academi Rithwir sydd newydd ddatblygu ac a drefnodd sesiwn gyda'r sacsoffonydd Phil Meadows a oedd yn eithriadol o ddefnyddiol.
Fy man cychwyn oedd fy mod i am i'r myfyrwyr allu cymryd rhan yn y sesiynau â'r radd leiaf o arbenigedd technegol neu offer. Er fy mod yn ddigon ffodus bod gen i swyddfa yn y cartref â band eang cyflym, gwe-gamera HD a mic USB gweddol dda wedi’i gysylltu â Zoom yr oeddwn wedi'i optimeiddio ar gyfer modd cerddoriaeth, roeddwn yn llwyr werthfawrogi na fyddai hynny'n bosibl i'r mwyafrif o fyfyrwyr. Rwyf wedi ceisio annog y myfyrwyr i sefydlu pethau er mwyn iddynt allu chwarae'r traciau cyfeilio yn 'fyw' yn eu hystafell eu hunain, a thrwy hynny ddatrys unrhyw faterion cuddni, ond unwaith eto mae hyn yn cymryd rhywfaint o gynllunio a chymorth rhieni nad yw bob amser ar gael.
Yn gerddorol, penderfynais ganolbwyntio mwy ar sgiliau cyffredinol chwarae ar y pryd a theori jazz, rhywbeth yr oeddwn yn ymwybodol fy mod yn tueddu i'w esgeuluso mewn ymarferion rheolaidd. Ailgyfeiriodd cyfrwng Zoom ein ffocws, gan nad yw’r ymarferol yn unig yn gweithio, ond ceisiais edrych ar hwn fel cyfle cadarnhaol i ganolbwyntio ar sgiliau yr oeddem yn tueddu i’w hesgeuluso wrth ymarfer mewn bywyd go iawn.
Yna lluniais strwythur ar gyfer y sesiynau wythnosol a oedd yn edrych yn debyg i:
Cynhesu
Cân Safonol Jazz
Siart Band Mawr - naill ai o academi NYJO neu'n paratoi ar gyfer recordiad o bell.
Hanes Jazz
Gwrando
Cynhesu
Er nad yw chwarae ‘gyda’n gilydd’ yn bosibl gyda materion cuddni hyd yn oed y band eang cyflymaf, mae’n bosibl i’r myfyrwyr chwarae ynghyd â thrac yr wyf naill ai’n ei chwarae’n ‘fyw’ dros fy meicroffon, neu drwy rannu sgrin. Es i yn ôl at y pethau sylfaenol trwy egluro'r 3 math cord sylfaenol (7Mwyaf, 7Lleiaf, 7 y llywydd) a sut y cawsant eu hadeiladu a chreu trac cyd-chwarae famp un cord syml ar yr ap irealb.
Yna rydym yn chwarae gêm galw ac ymateb. Gofynnaf i'r myfyrwyr un ar y tro ddatfudo eu hunain ac rwy'n chwarae cymal syml 2 far yn erbyn y trac cyfeilio, y maent yn ei gopïo ym marrau 3 a 4. Dim ond i mi y mae unrhyw faterion cuddni yn amlwg (ac rwyf wedi dysgu byw gyda nhw ); cyn belled ag y mae'r myfyriwr yn y cwestiwn, mae'r cyfan yn swnio'n iawn. Gallaf deilwra anhawster y cymalau i allu’r myfyriwr ac annog yr holl rai eraill i chwarae ymlaen yn yr hyn yr ydym ar y cyd wedi ei alw’n ‘arwahanrwydd ysblennydd’, na all neb arall ei glywed. Dros yr wythnosau fe wnaethom edrych ar donau cord a pherthnasoedd graddfa ar gyfer y 3 math cord a symud ymlaen i batrymau cord ii-V-I syml.
Cân Safonol Jazz
Dewisais gân safonol Jazz i edrych arni bob hanner tymor, gan anfon pdfs o'r ddalen arweiniol at y myfyrwyr a thrac cyfeilio y gallent ymarfer ag ef. Yn y sesiwn gyntaf fe wnaethom ddadansoddi'r dôn, gan edrych ar yr alaw a'r strwythur harmonig; rwy'n chwarae'r trac cyfeilio trwy rannu sgrin a gallant oll roi cynnig ar chwarae'r dôn a chanfod eu ffordd o amgylch y cordiau - yn gyntaf yn chwarae'r symudiad gwreiddyn, yna'n adeiladu'r cordiau. Unwaith eto, gallai pob myfyriwr wneud hyn ar ei lefel ei hun ar yr un pryd; rhywbeth na fyddai byth yn bosibl ag 20 offerynwr yn yr un ystafell! Yna gofynnaf i fyfyrwyr unigol ddatfudo eu hunain er mwyn i mi allu gwrando ar sut maen nhw'n chwarae'r dôn, neu'n llywio'r cordiau, neu'n chwarae corws ar y pryd gan ddibynnu ar lefel eu datblygiad.
Yn ddiddorol iawn, darganfyddais yn gyflym fod hyd yn oed y myfyrwyr lleiaf hyderus yn hapus i chwarae rhywbeth o flaen y grŵp cyfan, mewn ffordd na fyddent wedi bod pe byddem i gyd yn yr un ystafell. Mae fel petai natur ‘anghysbell’ y sgrin a’r ffaith eu bod yn gyffyrddus yn eu hamgylchedd cartref eu hunain yn gwneud iddynt deimlo ychydig ar wahân ac felly’n llai hunanymwybodol.
Siart Band Mawr
Dyma lle rwy'n arbennig o ddiolchgar i'r help a'r arweiniad gan 2 ffynhonnell werthfawr iawn.
Yn gyntaf, mae’r tîm yn NYJO a’u Rhith Academi wedi darparu rhai adnoddau rhagorol gan gynnwys eu siartiau band mawr ‘minws un’. Yn ogystal â repertoire o lyfrgell NYJO, maent wedi comisiynu darnau newydd ar safon haws o dan y teitl ‘minwsun iau’ sy’n fwy hygyrch. Mae pob siart nid yn unig yn cynnwys sgôr a rhannau band mawr llawn ond darnau cyd-chwarae sy’n benodol i offeryn gyda phob rhan ar goll yn unigol (naill ai fel coesau i'w mewnforio i DAW neu fel traciau syml ar Soundcloud) fel y gall y myfyrwyr ymarfer gartref i gyfeiliant Band Mawr llawn.
Yn ein hymarfer wythnosol rwy'n chwarae'r trac cyfan trwy rannu sgrin ac maen nhw i gyd yn cyd-chwarae yn unigol â’r sain wedi’i mudo. Er nad ydyn nhw'n gallu rhyngweithio'n gerddorol, maen nhw wir yn gwerthfawrogi'r cliwiau gweledol o weld ei gilydd yn chwarae trwy fideo a'r ymdeimlad o ddal i wneud rhywbeth ‘gyda'n gilydd 'fel grŵp.
Yna rydym yn edrych ar adrannau’n unigol, fel arfer yn ei dadelfennu fesul adran. Fel enghraifft, efallai y byddaf yn dewis cymal 8 bar ar gyfer yr utgyrn a gofyn iddynt gyd-chwarae (â’r sain wedi’i mudo) gyda fi’n chwarae'r rhan arweiniol. Yna byddaf yn cael pob chwaraewr yn ei dro i ddatfudo ac ‘arwain’ y cymal, gan ei gyfrif i mewn i weddill yr adran ei ddilyn.
Cafwyd yr ail ffynhonnell gymorth enfawr gan Neil Martin a'i fyfyrwyr ar y cwrs Peiriannu a Chynhyrchu Cerddoriaeth ym Mhrifysgol De Cymru. Gan fod gen i sgiliau cynhyrchu a golygu cerddoriaeth cyfyngedig iawn fy hun, fe helpodd ef ni i gynhyrchu recordiadau fideo o siartiau o bell o'n llyfrgell. Anfonais siartiau a recordiad gyda thrac clicio at y myfyrwyr ac ar ôl rhywfaint o 'ymarfer' ar nos Fawrth ac arweiniad ar dechnegau recordio gan Neil, fe wnaethant gyflwyno eu fideos unigol iddo eu golygu a'u rhoi at ei gilydd, a gellir gweld canlyniadau hynny yma.
Summertime - https://vimeo.com/485393069
Cantalouple Island - https://vimeo.com/429541255
Unwaith eto, enillodd y myfyrwyr lawer iawn o'r ymdrech gydweithredol hon ac roeddent yn wirioneddol falch o'r canlyniad gorffenedig, gan roi ymdeimlad o gyflawniad mawr ei angen iddynt.
Hanes Jazz / Erthygl Ar-lein
Ar ôl i ni orffen chwarae, byddwn ni yn aml yn edrych ar erthygl ar-lein ac mae nifer o adnoddau wedi bod yn ddefnyddiol iawn yma gan gynnwys y Jazz yng Nghanolfan Lincoln, National Youth Jazz Collective ac eto NYJO. Gan ddefnyddio rhannu sgrin byddwn ni’n edrych trwy'r erthygl a byddaf yn egluro neu'n ymhelaethu ar unrhyw bwyntiau a gallwn ni wylio unrhyw glipiau fideo sydd wedi'u hymgorffori. Mae erthyglau diddorol dros y flwyddyn ddiwethaf wedi amrywio o'r gyfres addysgiadol iawn gan NYJO fel rhan o fis Hanes Pobl Dduon i’r gystadleuaeth JALC Essentially Ellington lle gallem weld rhai perfformiadau anhygoel gan gerddorion ifanc o bob cwr o'r byd.
Gwrando
I orffen y sesiwn bob wythnos, gofynnaf i un myfyriwr ddewis darn o gerddoriaeth Jazz neu Fand Mawr y maen nhw wedi'i fwynhau neu ei ddarganfod yr wythnos honno. Roedd hyn wedi arwain at ddarganfyddiadau diddorol, o Count Basie i Sun Ra, ac wedi bod yn bwynt lansio darganfod i lawer o gerddoriaeth ac artistiaid newydd i mi fy hun a'r myfyrwyr.
Trwy gydol y flwyddyn ddiwethaf rwyf wedi bod yn ymwybodol iawn o'r effaith y mae'r pandemig (a'r arwahanrwydd corfforol cysylltiedig) wedi'i chael ar iechyd meddwl a lles cyffredinol yr holl bobl ifanc. Mae adborth rhieni’n dweud wrthyf fod eu hymglymiad parhaus â CYJO wedi’u helpu drwy’r amser anodd hwn ac rydym i gyd yn edrych ymlaen at y diwrnod pan allwn ni gwrdd eto mewn ‘bywyd go iawn’ a rhoi’r sgiliau newydd hyn ar waith fel ensemble.
“Dw i mor falch ein bod ni'n gwneud prosiect arall - alla i ddim aros i ddechrau arno!”
Ailsa Drysdale, Trombôn
“Mae Iestyn yn mwynhau'r sesiynau’n fawr iawn felly hoffem ddiolch i chi am yr holl amser a'r ymdrech rydych chi’n eu rhoi i'w trefnu a'u cyflwyno. Rydych chi bob amser yn dod o hyd i repertoire diddorol a pherthnasol i'r band. Mae Nikki Isles yn bianydd, cyfansoddwr a threfnydd gwych ac rwy'n edrych ymlaen at edrych ar Woody a Joe fy hun."
Claire Ellis, Rhiant
“Diolch am drefnu hyn i gyd yn yr amser anodd hwn gan ei fod yn helpu i gadw ymdeimlad bach o normalrwydd.”
Samuel Bigot, Rhiant